Өнөөдрийн хуралдаанаар Улсын Их хурлын 2022 оны төсвийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийж байна.
МАН-ын бүлгийн дарга, УИХ-ын гишүүн Д.Тогтохсүрэн “Хувь хүний мэдээлэл хамгаалах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлэг хийгдлээ.
Гишүүдийн асуулт, хариултаас:
Сангийн сайд Б.Жавхлан:
-120 гаруй тэрбум төгрөг үлдэж байгаа. Энэ жил 10 их наядын төлөвлөгөөний хүрээнд олгогдсон зээлийн дараа жил үргэлжлэх хүүгийн татааст бол хүрнэ. Харин шинээр гарах зээлүүдийн хувьд хязгаарлагдмал болж байна. Гэхдээ бид яаж ийгээд 10 их наядын хөтөлбөрөө үргэлжлүүлнэ
УИХ-ын гишүүн Д.Тогтохсүрэн:
-2022 оны төсөв хэлэлцэх үед УИХ-ын гишүүдээс хөрөнгө оруулалт, их засвартай холбоотой олон саналууд гарсан юм байна лээ. Энэ саналуудыг хэлэлцэх явцад хоёрдугаар хэлэлцүүлгийн үед ажлын хэсэг болон УИХ-аас оруулж ирсэн нийт 91 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт, засварын тоног төхөөрөмжийн асуудлыг Засгийн газрын өргөн барьсан дээр нэмж тусгахаар шийдвэрлэсэн. Энэ эх үүсвэрийг арилжааны банкуудад олгох зээлийн олгох 213 тэрбум төгрөгөөс 91 тэрбум төгрөгийг энд зарцуулахаар шийдвэрлэсэн. Тэгэхээр зэрэг арван их наяд төгрөгийн төлөвлөгөөнд тусгагдсан ажлын байрыг дэмжих зээл, репо санхүүжилт, ипотек, хөдөө аж ахуйн зээлийн хэмжээ буурна.
УИХ-ын гишүүн С.Чинзориг:
-Төсвийн ерөнхийлөн захирагч нарын зарцуулах зардалд өөрчлөлт орж байгаатай холбоотойгоор арилжааны банкуудад олгох зээлийн хүүгийн татаасыг 91 тэрбум төгрөгөөр бууруулах санал орж иржээ. Зээлийн хүүгийн татаасыг бууруулчихаар Засгийн газраас олгох арван их наяд төгрөгийн төлөвлөгөөнд зааснаар олгогдох зээлийн олголт нь буурах вий.
УИХ-ын гишүүн Д.Тогтохсүрэн:
–УИХ хуулийн хүрээнд төсөв батлахдаа орлого нэмж, зарлага нэмэхийг хориглосон. Тиймээс бидэнд тодорхой хэмжээний хөрөнгө оруулалт, урсал төсөв нэмэгдүүлбэл зарлагаа хасна. Энэ хүрээнд хоёрдугаар хэлэлцүүлгийн үед УИХ-ын гишүүдээс нийт 91 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт, урсгал засвар, тоног төхөөрөмж нэмэгдүүлэх санал орж ирээд чуулган дээр нэмэгдсэн. Эх үүсвэрийг арилжааны банкуудад олгох зээлийн татаасыг хасахаас өөр аргагүй байдалд орсон. Ингэж төсвийн балансыг барихгүй бол зарлага нэмсэн төсөв батлавал Үндсэн хууль зөрчинө. Өргөн хэрэглээний барааны үнийн өсөлт нийгмийн өмнө тулгамдсан хүнд асуудлуудын нэг болоод байна. Тиймээс Засгийн газар эдийн засгийг сэргээх асуудлуудыг УИХ-д оруулж ирнэ гэсэн.
УИХ-ын гишүүн Ц.Туваан:
-Сангийн яамнаас төсөв батлахад янз бүрийн их засварт мөнгө зарцуулахгүй гээд байсан мөртлөө 91 тэрбум төгрөгийг суулгасан юм уу. Хүүгийн татаас буурахаар зээл буурах нь тодорхой. Covid-19 халдварын дараа эдийн засгаа сэргээх гээд явж байтал яагаад буруу зүг рүү явчихваа. Ирэх жилийн төсөвт цалин, тэтгэвэр нэмэх асуудлыг заавал оруулах хэрэгтэй.
УИХ-ын гишүүн Ц.Сэргэлэн:
–Хилийн заставуудын автомашиныг шийдэх асуудал төсөвт суусангүй орхигдлоо. Хилийн застав гэдэг Монгол Улсын хилийн шугам дээр үүрэг гүйцэтгэдэг онцгой нэгж. Улсын хилийн зөрчлийг илрүүлдэг. 2019 онд хилийн заставын 30 гаруй хувийг туулах чадвар сайтай машинаар хангасан. Үлдсэн хувь болох Говь, ой хээрийн бүсэд нөхцөл байдал маш хүнд байгаа. Эрлийн ажиллагаа, хилийн төлөөлөгчийн ажиллагаанд машингүйгээр үүрэг гүйцэтгэж болдоггүй юм. Энэ салбарт ашиглагдаж байгаа машинуудын гүйлтийн норм хугацаа нь дууссан. Зарим застав огт машингүй байгаа. Цаашдаа энэ асуудлыг шийдвэрлэх шаардлагатай.
Монгол Улсын 2022 оны төсвийг дөрөв дэх хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр төсвийн байнгын хороонд шилжүүлэв.
УИХ Хувь хүний мэдээлэл хамгаалах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг үргэлжлүүлэн хэлэлцэж байна.